Vandaag wordt een deel van het Oorlogsarchief van het Nederlandse Rode Kruis openbaar en voor iedereen opvraagbaar. De ongeveer 3.000 stukken zijn in te zien in het Nationaal Archief in Den Haag.

Na de Tweede Wereldoorlog kreeg het Nederlandse Rode Kruis de taak om mensen op te sporen en nabestaanden te informeren over hun lot. Het Oorlogsarchief van het Nederlandse Rode Kruis, met meer dan 250.000 persoons- en familiedossiers en duizenden lijsten, is de directe weerslag van die opsporingsmissie. In 2018 werd het archief overgedragen aan het Nationaal Archief.

Bij de 3.000 stukken die nu openbaar wordne gemaakt, zitten bijzondere dossiers over onder meer Kamp Westerbork. Zo zijn er stukken over de kampsterkte, waarbij de bezetters per week minutieus noteerden hoeveel mensen binnenkwamen en werden gedeporteerd. Ook de lijsten met gegevens over gesneuvelde Nederlandse militairen in de meidagen van ’40 zijn nu openbaar. Net als uitgebreide plattegronden en kaarten van een groot aantal concentratiekampen.

Verder zijn de dodenboeken van Mauthausen nu openbaar. Hierin werden namen, data en oorzaak van overlijden bijgehouden. Groot is het verschil in dikte tussen de jaargangen uit 1943, 1944 en het einde van de oorlog. Ook zit in de vrijvallijst informatie over de inzet van paragnosten bij de zoektocht naar vermisten en stukken over Duitse krijgsgevangenen die na de oorlog werden gedwongen om mijnen op te ruimen.

Tekst gaat door onder foto.

Beperkt openbaar

In het Oorlogsarchief van het Rode Kruis blijven momenteel grote gedeeltes nog beperkt openbaar. Dit heeft ermee te maken dat het Nationaal Archief de taak heeft om de privacy te waarborgen van mensen die in deze archiefstukken voorkomen en die mogelijk nog in leven zijn. De stukken die vrijkomen betreffen archiefstukken die de privacy niet in gevaar brengen, bijvoorbeeld omdat er geen persoonsgegevens in voorkomen, of alleen van personen die niet meer in leven zijn.

De stukken die beperkt openbaar blijven zijn alleen toegankelijk als mensen een bewijs van overlijden of toestemming overleggen van iemand die in deze archieven voorkomt. Het Nationaal Archief gaat dan op zoek naar alle relevante archiefstukken. Omdat dit zorgvuldig en intensief onderzoek vraagt, is er voor inzage in het beperkt openbaar Oorlogsarchief Nederlands Rode Kruis een wachttijd van drie tot vier maanden.